СЦЕНАРИЙ ПРАЗДНИКА
«КАЗ ӨМӘСЕ»

Праздник “Гусиного пера”

(Музыка залы өй кебек бизәлгән: борынгы челтәрләр, чиккән кашагалар. Ун якта-карават, ана челтәрле япма ябылган, чигүле мендәрләр куелган. Түрдә -сандык; алдарак-самавыр, чәйнек хәм чынаяклар, татар халык ашлары(очпочмак,чәкчәк,кош теле, тугәрәк ипи) куелган, ашъяулык ябылган борынгы остәл. Сандык остендә-каба, йон хәм орчык. Карават янында-чаршау, келәм, чигелгән солгеләр.

Репертуар:

1.Жыр «Бәйрәм җыры» Л. Хисматуллина муз.суз.

2.Уен «Кәрия-Зәкәрия» татар халык уен жыры .

3. Җыр: “Хәерле көн”

4.Уен «Парлашу уены»татар халык уены»

«Капкаллы уены»

“Яулык салыш”

5. Җыр” Әбикәем ”.

6.Уен « Йозек салыш уены» татар халык биюе

7. Бию “Елмай”.

Максатлар:

• Татар халыкының әби-бабайлардан калган греф-гадәтләрн яңарту;
• укучыларны татар халык традицияләрендә тәрбияләү, гореф-гадәтләре аша татар теленә мәхәббәт хисләре уяту;
• татар халык уеннарын һәм җырларын өйрәтү;
• әдәплеккә, бер-береңә карата игътибарлы булырга, олылырны хөрмәт итәргә өйрәтү.

Кичә барышы:

В зал входит воспитатель с ребятами, все одеты в татарские национальные костюмы, встают полукругом.

Ведущий – Ребята, сегодня мы с вами собрались на праздник «Каз өмәсе» – «Праздник гусиного пера», который проводится поздней осенью, когда крепчают морозы, снегом покрываются поля и леса, реки сковываются льдом. Этот праздник в деревнях был очень важным и большим событием.

Поэтому ребята и мы сегодня пришли в этот зал празднично красиво одетыми. Нас в гости позвали әби и бабай, мы им поможем в работе, заодно и повеселимся.

Выход Эби (с коромыслом и ведрами)

Әби: – Исәнмесез, исәнмесез, килдегезме?Ай, нинди матурлар бөтенесе!

Ведущий. – Әби, мы пришли к тебе, чтобы помочь, слышали, гусей много у тебя в этом году.

Әби – И-и! Аллага шөкер! Бик яхшы килүегез, миңа бик тә ярдәм кирәк! Әйдәгез, килегез менә монда. Хәзер казларны чыгарам .

Ведущий. – Ребята, әби очень рада нам. Она предлагает девочкам пройти к ней и помочь ей ощипывать гусей.

Әби. – Егетләр, кызларга эшләгәндә бераз күңелле булсын өчен, яле, үзегезнең осталыгызны күрсәтеп китегез әле.

Ведущий. – Мальчики, әби предлагает, чтобы нашим девочкам работалось легче, повеселить их своим умением. Камиль, жырлап ал эле узеңнең жырыңны .

Жыр «Мин бит татар малае»

 Әби.- Булдырдын! Вәт, ичмасам, чын татар малае дип әйтергә дә була!

Ведущий.– Да, әби, ты права, молодцы наши мальчики! Я смотрю и наши девочки свою работу закончили. Пускай и они нам свое умение покажут. Станцуют все вместе.

Әби. – Яле, яле, биеп күрсәтсеннәр әле!

Татар халык биюе тугәрәктә

Эби – Бик матур биедегез, балалар , рэхмэт. Әйдәгез күңел ачып, уйнап алабыз!

Ведущий. – Ребятки, әби предлагает нам поиграть.

Әби- «Куш кулым» дигэн уенны уйнап алыйк эле

Игра: «Куш кулым»

Әби- «Каз өмесендэ» тагын бик кызык уен уйный иделэр «Чума урдэк, чума каз дип атала».

Игра: «Чума урдэк , чума каз»

Ведущий. –Әбекәй,узегез уйнаган уеннарын балаларга дә өйрәт әле.

Әби: И балалар, узем генә өйрәтә алмам шул.Кая, куршекәемне чакырып керим әле, булмаса.

(“Зэмзэмия!.Кер әле, кер тизрәк!”дигән тавышы ишетелә.)

Зэмзэмия (узе куренми)

Кунакларым бар иде шул.

Әби:

Ә,ә, ярар, кунакларын белән кер.

Зэмзэмия (кунаклары белән керә)

Исэнмесез балалар!

Әби:

Балалар каз омесенэ жыелганнар. Берәр уен өйрэтуне сорыйлар.

(Исәнләшәләр)

Зэмзэмия:

Чулпан, син оста ойрәтәсең бит , әйдә әле әйдә.

Чулпан:

Әйдәгез , дуслар, ашыгыйк,

Узебезгә пар табыйк.

Сезнен белән бергәләшеп,

Шәп итеп биеп алыйк.

“Парлашу”дигэн уенны уйныйк.Давайте поиграем в игру “Парлашу”

«Парлашу»

тат.хал.уены

“Капкалы”уены

Әби: Гармун тавышы түгелме соң бу? Кем дер килэ бугай. Я слышу кто-то играет на гармошке, к нам идет.

входит Бабай.

Бабай. – Иии, әби, бездә кунаклар бар икән. Внуки, внучки мои пришли! Исэнмесез балалар, килгэн кунаклар!

Әби. – Да, они пришли нам помогать гусей щипать и повеселиться.

Бабай –Ребята , знаете ли вы какой сегодня праздник? (Ответы)

Бабай. – Әйе! Каз өмәсе..

Бабай: Кара әле, Эби. Без бит бэйрэмдэ җырлап-уйнап кына утырмый идек. Табышмаклар да әйтешэ идек. На этом празднике мы не только играли и пели, но и загадывали загадки.

Эби: Әйе шул. Әйдә әле, бабай син башла. Да, да, давай бабай ты начинай

Бабай :

Башы – мунчала, койрыгы сус (Голова мочаловидная, хвост волокнистый)..(Жавабын белмиләр.)

И, балалар, сез таба алмассыз шул анын жабавын. Вы не сможете ответить, сейчас их не носят, это лапоть

(Мич башыннан чабата алып курсәтә.) Чабата ул. Элек әтилэәр чабата үреп бирәләр иде.Төшеп калмасын өчен, артына киндерә,сүс бау да тагалар. Ә яз, коннәрендә, пычрак кермәсен өчен табанына шакмак кагып, күтәртмә ясый торганнар иде. (Лаптева. Раньше папы лапти ткали. Чтобы не выпадало, за спину привязывали веревку из конопли и волокна. А весной, чтобы не попадала грязь, делали подъемник из деревянных кубиков)

Чулпан:

Әйдәгез, тагын әйтешәбез.Давайте еще скажу:

Мич башында комган,

Авызын-борынын йомган. (Мәче)(На печке кувшин, рот и нос закрытые.) (Кошка)

Ач дисән – ачыла,

Яп дисән – ябыла.( Авыз)(скажешь открой-открывается,скажешь закрой закрывается)рот

Бертуктаусыз йөри,

Урыныннан кузгалмый.( Сәгать) (Беспрерывно ходит, не двигается с места).(Часы)

Бабай :

Элек-электән иң олы нигъмәт ипи, икмәк булган. Шуннан башлыйк әле.

Испокон веков самым главным благом был хлеб. С этого начнем ( Остәлдән тугәрәк ипи ала).

Зәмзәмия :

Ипи остенә әйбер куйма, ипидән остен нәрсә юк. Ипикәйен валчыгы да бездән олы, коеп ашама.(Ничего на хлеб не клади, хлеб всему голова. Не кроши, даже крошки хлеба главнее нас.)

Чулпан :

Өстәлне кәгазь белән сөртмә, тавыш чыгар. Не вытирай стол бумагой, это к ссоре)

Олыларга узен башлап сәлам бир.Со старшими первым сам здоровайся.

Эби:

Безнен заманда коз омесендэ күңел ачу кичеләре генә түгел иде. Кышкы озын кичләрдә кызларның уңганлыгы, олгерлеге тикшерелә иде. Анда без бирнәләр әзерли идек. В наше время в этом празднике “Гусиное перо” были не только развлекательные вечера. В длинные зимние вечера проверялась ловкость и смекалка девушек. Там мы готовили подарки. (Сандыкны ачып, курсәтә башлый).

Карагыз әле нинди матур шәл. Кызлар бу шәл белән биергә чыга торган булган. Посмотрите какой красивый шаль, девушки танцевали с ним

Сандыктан йозек чыгара

Эби: (Сандык тартмасыннан чиккән кулъяулыкка торелгән йөзек ала.)

Бу йөзек- әбиемнән калган истәлек.Мин аны бик кадерләп саклыйм. Аулак өйгә җыелгач, шушы йөзек белән “ Йөзек салыш” уйнадык. (Этот кольцо – память о моей бабушке. Я очень дорожу им. Когда собирались на посиделки играли в игру «Колечко, колечко»)

Йөзек салыш уены

Эби: Әйдәгез барыгызда тезелешеп утырыгыз,учларыгызны тотыгыз. Мин сезгә йөзек салам. Йөзек кемдә икәнне сизсәгез, ана берэр “жәза” бирәбез.(Йөзек ……… сала). Кемдэ йөзек, йөгереп чык.(Давайте все сядем вряд , держите свои ладошки, я буду ложить колечко. Если почувствуете у кого кольцо,то мы дадим наказание)

Ильназ: Миндә йөзек

Эби:……. нашләтәбез!

Уйнатучылар:Шигырь сөйләтәбез…

Шигырь сөйли

Бала ( йөзекне ……….. сала) Кемдэ йөзек, йөгереп чык.

Алсу: Миндә йөзек.

Эби:……. нишләтәбез!

Уйнатучылар: Биетәбез, биетәбез!

Эби. Әйдәгез бергәләп биик!!!

Бию “Елмай”

Ведущий:  Әби, сез безгэ уеннар, табышмаклар хэм мэкаллэр өйрәттегез, узегез дэ биеп күрсәтегез эле.

Татарский танец взрослых

Бабай:

Әй малайлар, әй кызлар,

Уйнагыз да көлегез!

Бик яхшы бэйрэм иттек

Рэхмэт ярдэм иткэн очен

Эби: Менэ минем коймакларым да өлгергэн. Әйдэгез әле бергәләп чәй эчәрбез.

Ведущая:

Әбилэр, апалар сезгэ зур рәхмәт.

Мы говорим: «Спасибо вам,

Всем сегодняшним гостям.

Наш долг – традиции хранить,

Культуру предков возродить,

Достойным гражданином быть»

Бәйрәмебезне чәй өстәле янында дәвам итебез. Барыгызында каз коймагы белән эчәргә чакырам. Рәхим итегез!